Gelişmekte olan ülkelerde tüketilen gıdaların yaklaşık% 30’u bozulabilir. Hasat sonrası kayıpları en aza indirmek için soğuk depolama tesisleri çok önemlidir. Bununla birlikte, hasat sonrası döngünün her aşamasında kayıplar meydana gelir ve bu nedenle soğuk depolar hasat sonrası bozulmayı önlemek için bağımsız çözümler olarak kabul edilemez, ancak tarladan çatala soğuk zincir ağına entegre edilmesi gereken en önemli bileşendir diyebiliriz.
Hasat sonrası döngüsündeki farklı aşamalar şu şekilde özetlenebilir.
- Ön soğutma
- Nakliye ve paketleme
- Soğuk depo
- Pazarda sergilemek
Bu farklı aşamalar sırasında, sadece sıcaklık kontrolü değil, aynı zamanda elleçleme, temizlik, tasnif ve yeterli paketleme gibi ürünlerin doğru ve minimum kullanımı çok önemlidir.
Ek olarak, sosyoekonomik faktörler hasat sonrası kayıp sorununa katkıda bulunur: pazarlama sistemlerinin olmaması, ulaşım olanakları ve piyasa bilgileri, önemli önleyici faktörlerdir. Ayrıca, genellikle tüketiciler için fiyatları düşük tutmak veya çiftçiler için belirli bir minimum fiyat sağlamak amacıyla yapılan hükümet düzenlemeleri, yüksek kaliteli ürünlerin üretimini teşvik etmek konusunda ters düşebilir. Çoğu zaman, toplama araçları, kaplar, temizlik, paketleme ve soğutma ekipmanı gibi gerekli ekipman mevcut değildir. Ayrıca, örneğin hasat sırasında, örneğin çiftçilerin ve ürünü taşıyan diğer aktörlerin hasat sonrası elleçlenmesi ve pazarlanması hakkındaki bilgiler, genellikle sınırlıdır.
Bütün bunların yanı sıra ürünlerin depolanma esnasında uygulanan sıcaklık ve nem oranları da kayıpların önüne geçilmesinde ve soğuk zincirin kırılmamasından en önemli faktördür. Aşağıda meyve ve sebzelerin saklama değerleri sıcaklık ve nem açıdan incelenip tablo şeklinde verilmiştir.
| Meyve Adı | Optimum (°C) |
Deg. Oranı (°C) |
O2 % | CO2 | G. Nem % | Raf Ömrü |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elma | 0 | 0-5 | 1-2 | 0-3 | 90-98 | 1-12 Ay |
| Kayısı | 0 | 0-5 | 2-3 | 2-3 | 90-98 | 1-3 Hafta |
| Avakado | 5 | 5-13 | 2-5 | 3-10 | 90-98 | 4-5 Hafta |
| Muz | 12 | 12-16 | 2-5 | 2-5 | 90-98 | 24 Gün |
| Böğürtlen | 0 | 0-5 | 5-10 | 12-20 | 90-98 | |
| Kiraz | 0 | 0-5 | 3-10 | 10-15 | 90-98 | 2-3 Hafta |
| İncir | 0 | 0-5 | 5-0 | 15-20 | 90-98 | |
| Üzüm | 0 | 0-5 | 5-10 | 10-15 | 90-98 | 2-8 Hafta |
| Grapefruit | 7 | 7-9 | 3-10 | 5-10 | 90-98 | 2-8 Ay |
| Kiwi | 0 | 0-5 | 1-2 | 3-5 | 90-98 | 2-8 Hafta |
| Limon | 7 | 7-10 | 5-10 | 0-10 | 90-98 | 2-10 Ay |
| Mango | 10 | 10-15 | 3-7 | 5-8 | 90-98 | |
| Nektarin | 0 | 0-5 | 1-2 | 3-5 | 90-98 | 2-4 Hafta |
| Portakal | 5 | 5-7 | 5-10 | 0-5 | 90-98 | 2-5 Ay |
| Şeftali | 0 | 0-5 | 1-2 | 3-5 | 90-98 | 2-4 Hafta |
| Armut | 0 | 0-5 | 2-4 | 0-3 | 90-98 | 2-7 Ay |
| Erik | 0 | 0-5 | 1-2 | 0-5 | 90-98 | 2-5 Ay |
| Nar | 5 | 5-10 | 3-5 | 5-10 | 90-98 | |
| Çilek | 0 | 0-5 | 5-10 | 15-20 | 90-98 | 5-7 Gün |
| Ananas | 8 | 8-13 | 2-5 | 5-10 | 90-98 | 4-5 Hafta |
| Mandarin | 4 | 4-5 | 5-10 | 0-5 | 90-98 | 2-3 Ay |
| Kavun | 5 | 5-15 | 3-5 | 10-15 | 80-90 | 2-6 Ay |
| Kavun (Cataloupe) | 2.5 | 2.5-5 | 3-5 | 10-15 | 90-95 | 2-4 Hafta |
| Karpuz | 4.5 | 4.5-10 | 90-95 | 15 Gün | ||
| Enginar | 0 | -0.5-0 | 2-3 | 2-3 | 90-98 | 4-5 Ay |
| Kuşkonmaz | 0 | 0-2 | Hava | 10-14 | 90-98 | 2-3 Hafta |
| Y. Fasülye | 3 | 3-7 | 8-10 | 20-30 | 90-98 | 7-10 Gün |
| Brokoli | 0 | 0-5 | 1-2 | 5-10 | 90-98 | 10-14 Gün |
| B. Lahanası | 0 | 0-5 | 1-2 | 5-7 | 90-98 | 3-5 Hafta |
| Lahana | 0 | 0-5 | 2-3 | 3-6 | 90-98 | 5-6 Ay |
| Karnabahar | 0 | 0-5 | 2-3 | 3-4 | 90-98 | 3-4 Hafta |
| Kereviz | 0 | 0-5 | 1-4 | 3-5 | 90-98 | 2-3 Ay |
| Hıyar | 12 | 8-12 | 1-4 | 3-5 | 90-98 | 10-14 Gün |
| Salamura Hıyar | 4 | 1-4 | 3-5 | 3-5 | – | |
| Yenebilecek Otlar | 1 | 0-5 | 5-10 | 4-6 | 90-98 | |
| Pırasa | 0 | 0-5 | 1-2 | 2-5 | 90-98 | 2-3 Ay |
| Kıyılmış Marul | 0 | 0-5 | 1-5 | 5-20 | 90-98 | |
| Marul | 0 | 0-5 | 1-3 | 0 | 90-98 | 2-3 Hafta |
| Mantar | 0 | 0-5 | 3-21 | 5-15 | 90-98 | 3-4 Gün |
| Bamya | 10 | 7-12 | Hava | 4-10 | 90-98 | 7-10 Gün |
| Soğan | 0 | 0-5 | 1-2 | 0-10 | 65-70 | 2-8 Ay |
| Yeşil Soğan | 0 | 0-5 | 2-3 | 0-5 | 90-98 | 3-4 Hafta |
| Maydanoz | 0 | 0-5 | 8-10 | 8-10 | 90-98 | 2-2,5 Ay |
| Yeşil Biber | 7 | 5-10 | 2-5 | 2.5 | – | 2-3 Hafta |
| Kırmızı Biber | 0 | 0-10 | 3-5 | 0-5 | 60-70 | 6 Ay |
| Turp | 0 | 0-5 | 1-2 | 2-3 | 90-98 | 3-4 Hafta |
| Ispanak | 0 | 0-5 | 7-10 | 5-10 | 90-98 | 10-14 Gün |
| Yeşil Olgun Domates | 12 | 12-15 | 3-5 | 2-3 | 85-95 | 21-27 Gün |
| Kırmızı Domates | 8 | 8-10 | 3-5 | 3-5 | 85-95 | 7-14 Gün |
| Tatlı Mısır | 0 | 0-5 | 90-98 | 5-8 Gün | ||
| Havuç | 0 | 0-5 | 90-95 | 7-9 Ay | ||
| Patlıcan | 7 | 7-12 | 90-95 | 1 Hafta | ||
| Sarımsak | 0 | 0-5 | 65-70 | 6-7 Ay | ||
| Patates | 3.5 | 3.5-4.5 | 90-95 | 5-10 Ay |